ارتودنسی لینگوال یا زبانی

ارتودنسی یکی از مهمترین رشته‌های تخصصی دندانپزشکی است. همچنین اولین تخصص معرفی شده در دندانپزشکی می‌باشد. کار ارتودنسی بیشتر تصحیح مال اکلوژن یا جفت شدن نامناسب دندانهاست. این امر می‌تواند ناشی از موقعیت نادرست دندانها یا دو فک نسبت به هم باشد یا ممکن است درجاتی از هر دو مشکل در یک فرد موجود باشد. درمان‌های ارتودنسی در کلینیک ارتودنسی ممکن است تنها بر تصحیح موقعیت دندانها و یا تغییر الگو و جهت رشد دو فک (درمان‌های ارتوپدیک) متمرکز باشد و در پایان طرح لبخند زیبا را پیش رو داشته باشد. از جنبهٔ دیگر می‌توان درمانهای ارتودنسی را به درمان با دستگاه‌های ثابت و متحرک  و نامرئی تقسیم نمود، ارتودنسی لینگوال یکی از انواع ارتودنسی نامرئی است.

ارتودنسی لینگوال (زبانی) به پشت دندانها چسبانده می شوند و از اینرو نامرئی خواهد بود. نام این براکت ها برگرفته از کلمه لاتین ”لینگوا” به معنی زبان می باشد. این تکنیک بالاخص مناسب افراد بزرگسالی است که ضمن تمایل به بهبود ظاهر و عملکرد دندانها با ارتودنسی نمی خواهند دیگران از این درمان مطلع شوند. البته این براکت ها معمولا” برای حرکات دندانی مختصر توصیه می شوند.

ارتودنسی نامرئی چیست؟

ارتودنسی نامرئی دندان از مواد پلاستیک شفاف و سخت برای ردیف کردن دندان‌ ها استفاده می‌کند. در این رابطه برای بیماران از انواع نسبتاً متفاوتی استفاده می‌شود. هر مجموعه از این ارتودنسی برای دو هفته قبل از جایگزینی آن با مجموعه جدید استفاده می گردد. ارتودنسی نامرئی از پلاستیک شفاف ساخته شده و به همین خاطر تقریباً غیر قابل رویت است. به این ترتیب اطرافیان بیمار اصلا متوجه نمی‌شود که وی از این درمان برای ردیف کردن دندان‌های خود استفاده کرده است. این پلاستیک های شفاف در هر روز باید برای 22 تا 23 ساعت مورد استفاده قرار گیرد تا بهترین نتایج ممکن حاصل شود. این ارتودنسی را می‌توان به راحتی برای غذا خوردن، نوشیدن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد. برای استفاده از این روش باید همه دندان‌های دائمی رشد کرده باشد.
انواع روش های ارتودنسی نامرئی به شرح زیر می باشد که توضیح آن به توضیح ارتودنسی لینگوال پرداخته ایم:
ارتودنسی لینگوال (از سمت داخل دندانها)
ارنودنسی  با روش CAT (بدون چسباندن براکت)
ارتودنسی با براکتهای سرامیکی

ارتودنسی لینگوال چیست؟

هنگام ارتودنسی براکت‌ها و سیم‌های موجود که عمدتا فلزی هستند به راحتی بر روی دندان‌ها دیده می‌شوند و ظاهر آنها برای بعضی افراد ایجاد مشکل می‌کند، یکی از روش‌هایی که منجر به پنهان شدن کامل وسایل  ارتودنسی از دیدگان می‌شود، قرار دادن آنها در سمت زبانی (لینگوال) است که به آن ارتودنسی لینگوال (زبانی) می‌گویند.
ارتودنسی لینگوال یا زبانی حدود 15 سال پیش برای اولین بار به علم ارتودنسی معرفی شد در آن سال‌ها تصور می‌شد این روش بزودی ارتودنسی را دگرگون خواهد کرد و با پیشرفت روزافزون، جایگزین تمامی روش‌های روتین ارتودنسی ثابت می‌شود. هدف از درمان‌های روتین ارتودنسی ثابت، مرتب کردن کامل دندان هاست که به منظور زیبایی و ایجاد عملکرد مناسب سیستم دندانی فکی ارائه می‌شود. در این درمان‌ها معمولا براکت (نگین‌های) ارتودنسی بر روی سطح بیرونی (لبی) دندان‌ها قرار داده می‌شوند تا از طریق آنها نیروهای ارتودنسی به دندان‌های فرد اعمال شوند. اصول کلی این روش مانند ارتودنسی ثابت است که در آن نیروی ارتودنسی از طریق براکت‌هایی که به سطح دندان چسبانده می‌شود، موجب حرکت آن به محل مناسب می‌شود.
در روش ارتودنسی لینگوال، اجزا یا دستگاهها پشت دندانها و در مجاورت زبان قرار می گیرد . اگرچه جنس براکت ها فلز است ولی با توجه به این که در پشت دندانها قرار می گیرد ارتودنسی لینگوال دیده نمی شود . عمده ترین مزیت این دستگاهها ، نا پیدا بودن آنها است . چسباندن براکت ها از سمت داخل دندانها باعث آزردگی زبان بیمار می شود و مشکلاتی هنگام غذا خوردن برای بیمار به وجود می آورد . یکی دیگر از مشکلات ارتودنسی لینگوال هزینه بسیار زیاد آن است که در مقایسه با دستگاههای رایج فلز بسیار بیشتر است . درمان با این دستگاهها از نظر دسترسی برای متخصص ارتودنسی نسبت به درمانهای رایج سخت تر است . با توجه به مطالب عنوان شده معمولاً متخصصین ارتودنسی ، استفاده از روش ارتودنسی لینگوال را توصیه نمی کنند .
این روش نقایصی هم داشت که بسیاری از آنها هنوز هم رفع نشده‌اند و موجب شد این تکنیک به درمان موارد خاص محدود شود. از جمله این نقایص می‌توان به تحمل دشوارتر آن برای بیمار اشاره کرد زیرا تا حد زیادی جای زبان را می‌گیرند و بویژه باعث تداخل در صحبت کردن و غذاخوردن می‌شوند. از دیگر مشکلات استفاده از ارتودنسی لینگوال به هزینه چند برابر بیشتر این روش نسبت به روش‌های معمول، محدود بودن آن به درمان‌های نسبتا ساده ارتودنسی و طول مدت بیشتر درمان میتوان اشاره کرد. متاسفانه روش ارتودنسی لینگوال هنوز نمی‌تواند در اکثر درمان‌های ارتودنسی جایگزین قابل اعتمادی برای ارتودنسی ثابت باشد. اما در حال حاضر ارتودنسی لینگوال تنها جهت رفع نامنظمی‌های بسیارساده و مختصر دندان‌ها آن هم در افرادی که به دلیل شرایط کاری‌شان به هیچ وجه نمی‌توانند ظاهر وسایل ارتودنسی معمول را بپذیرند، توصیه می‌شود.

مزایا

یک راه حل تحریک کننده به لحاظ زیبایی در ارتودنسی استفاده از براکت های لینگوال می باشد. این براکت ها بجای چسبیدن به سطوح بیرونی دندانها به گونه ای اختصاصی طرح ریزی شده اند تا به پشت دندانها چسبیده و موقع لبخند زدن دیده نشوند. در واقع کسی متوجه بودن این براکت ها پشت دندانهای شما نمی شود مگر اینکه به داخل دهان شما با دقت نگاه کند. علاوه بر این مزیت که عنوان شد، هیچ دلیل قانع کننده پزشکی و بالینی دیگری برای استفاده از ارتودنسی لینگوال نسبت به براکت های معمول وجود ندارد.

معایب

•    افزایش ریسک پوسیدگی به علت سخت بودن رعایت بهداشت دهانی و خارج از دید بودن تغییرات سطح داخلی دندانها
•    آزار زبان و تداخل در تکلم به وﭔﮋه در اوایل دوره درمان
•    نیاز به امکانات ،نیروی انسانی آموزش دیده و صرف زمان بیشتری در مطب
هزینه ارتودنسی لینگوال
هزینه ارتودنسی لینگوال همانگونه که انتظار می رود بیش از براکت های فلزی معمولی می باشد. درمان با این روش ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار بیش از درمان با براکت های سنتی است. یکی از مهمترین عوامل، قیمت مواد مورد استفاده در ارتودنسی لینگوال می باشد. مواد مورد استفاده برای ساخت براکت های فلزی معمولی به طور رایجتری تولید شده و بنابراین هزینه کمتری برای ارتودنسی خواهند داشت.