بهداشت در ارتودنسی

موارد بهداشتی در ارتودنسی

بهداشت ارتودنسی
بهداشت حین درمان ارتودنسی اهمیت بسیار زیادی دارد و رعایت نکردن موارد بهداشت در حین درمان و مرتب کردن دندان ممکن است باعث بروز مشکلات زیادی از جمله تجمع پلاک های میکروبی دندان ها ، پوسیدگی دندان و مشکلات لثه ای شود. برای همین به افراد تحت درمان ارتودنسی گفته می شود حداکثر بهداشت را در این دوره رعایت کنند و تا روزی چهار بار مسواک بزنند. و همینطور ، استفاده از دهانشویه ها و نخ دندان نیز لازم است .
طریقه صحیح مسواک زدن از زبان متخصص ارتودنسی
در حین درمان ارتودنسی بهتر است از روش چهار مرحله ای زیر برای مسواک زدن استفاده کنید.

مرحله اول : بهداشت ارتودنسی
مسواک را با زاویه 45 درجه نسبت به لثه قرار دهید و به آرامی با حرکات چرخشی روی براکت و دندان را بشوئید. از فشار بیش از حد خود داری نمایید و سعی نمایید کل فرایند مسواک زدن با احتیاط همراه باشد.

مرحله دوم :
بهداشت ارتودنسی – مسواک زدن ارتودنسی یک بار هم با زاویه 135 درجه مسواک را روی لثه قرار دهید و باز به آرامی به حرکات دورانی کوتاه مسواک بزنید. حرکت مسواک در دو مرحله اول کوتاه و دورانی و با آرامش همراه باشد تا از وارد آوردن صدمه به ارتودنسی جلوگیری شود. توجه شود که تمامی سطوح به خوبی تمیز شده باشد.

مرحله سوم :
بهداشت ارتودنسی – مسواک زدن ارتودنسی ثابت هر سه سطح بیرونی ، درونی و سطح جونده دندان را به آرامی مسواک بزنید.

مرحله چهارم :
بهداشت ارتودنسی – مسواک زدن ارتودنسی متحرک با نوک مسواک داخل دندان های جلویی را به آرامی مسواک بزنید.

در تمامی مراحل مسواک مراقب لوازم ارتودنسی باشید و ار وارد آوردن فشار زیاد اجتناب نمایید. ممکن است در روز های اول مسواک زدن همراه با کمی خونریزی لثه باشد که به خاطر حساس بودن لثه اتفاق می افتد و مشکلی نیست و بعد از مدتی به حال عادی برخواهد گشت.

توصیه های حین درمان ارتودنسی

توصیه هایی برای ارتودنسی

درمان ارتودنسی ممکن است بین یک تا سه سال طول بکشد و در این مدت بیمار باید همکاری لازم را با پزشک در زمینه امور درمانی انجام دهد تا هم طول دوره درمان کم تر شود و هم درمان ارتودنسی به بهترین شکل صورت گیرد. نکاتی در زمینه مراقبت های همزمان درمان ارتودنسی که لازم است بدانید در زیر بیان شده است.

توصیه های حین درمان ارتودنسی

اجتناب از بعضی غذا ها
غذا هایی مثل چیپس ، آدامس و پاپ کرن نباید در زمانی که تحت درمان ارتودنسی هستید استفاده شود. هر چند دست کشیدن از این قبیل مواد ممکن است مشکل باشد ولی برای داشتن دندان های صاف و سالم در انتهای درمان درمان ضروری است و می تواند حتی باعث کاهش دوره درمان ارتودنسی نیز شود.

سایر غذا هایی که باید اجتناب شوند :

غذاهای چسبنده و آنهایی که باید زیاد جویده شوند مانند آدامس و تافی شکلاتی و سوهان و ….
غذاهای خشک مانند دانه های سفت ، آب نبات ها ، یا غذا های یخ زده سفت شده و چیپس
غذا هایی که باید گاز زده شوند نیز مناسب ارتودنسی نیستند مانند سیب ، هویج و ذرت…بهتر است این نوع میوه ها تکه تکه شده بعد مورد استفاده قرار گیرند.

احساس شل شدن دندان
در روزهای اول درمان ارتودنسی ممکن است دندانهایتان کمی شل شود. پس از درمان ارتودنسی این امر طبیعی است و دلیل آن تطابق دندان ها با وضعیت جدیدشان است.

شل شدن براکت های ارتودنسی
در صورتی که احساس کردید براکت یا سیم ارتودنسی شل شده است به مطب دکتر مراجعه نمایید تا وضعیت آن را به حال نرمال برگرداند.

مراقبت ویژه از براکت ها و سیم های ارتودنسی
در طول دوره درمان ضرورت دارد که خیلی از وضعیت براکت ها محافظت کنید. شکسته شدن این براکت ها ممکن است باعث افزایش طول دوره درمان شما شود. تنها راهی که موجب می شود درمان موفق و دندان های صاف داشته باشید توجه به این نکته است که دندان ها باید در محل مناسب که توجه پزشک با براکت ها محکم شده اند باشند پس همیشه آنها را چک کنید.

ناهنجاری های ارتودنسی

انواع نا هنجاری های ارتودنسی معمولا در اثر دو عامل بوجود می آیند : 1- عدم توازن مکان دو فک 2- ناهنجاری های مرتبط با وضعیت خود دندان ها. ناهنجاری های ارتودنسی بر اثر توازن نداشتن دو فک بیشتر در اثر عوامل ارثی هستند و درمان سخت تر و طولانی تری نیازمندند. درمان این نوع ناهنجاری های ارتودنسی باید در سنین کمتر آغاز شود تا موثر باشد.

در این مقاله به بررسی انواع ناهنجاری های ارتودنسی می پردازیم.
انواع مشکلات ارتودنسی :
نامرتبی دندان ها
فاصله بین دندان ها
در هم فشرده بودن دندان ها
نا هنجاری اپن بایت open bite
اختلال اور بایت over bite
اختلال آندر بایت under bite
اختلال کراس بایت cross bite
اختلال کراس بایت cross bite
یکی یا چند تا از دندان های بالا در حالت نامناسبی روی دندان های پایین قرار می گیرند که این حالت هم در دندانهای جلو و هم دردندان های عقب احتمال به وقوع پیوستن دارد. پیشنهاد می کنیم در مراحل اولیه درمان شود تا از آسیب های احتمالی به فک و دندان ها جلوگیری شود.

در هم فشرده بودن دندان ها
دندان ها بیش از حد در هم فشرده شده اند و لبخند زدن را مشکل می کند.

ناهنجاری های ارتودنسی – در هم فشرده بودن دندان ها

نا هنجاری اپن بایت open bite
در هنگاه بستن دهان ، بین دندان های بالا و پایین فاصله هست . فاصله عمودی اپن بایت نام دارد که در شکل زیر مشاهده می نمایید. این اختلال بر اثر عاداتی مثل فشار زبان و یا عدم رشد متوازن دو فک ایجاد می شود. اختلال ارتودنسی اپن بایت را می توان با سیم کشی دندان ها یا در موارد حاد با جراحی فک به حالت نرمال درآورد . در عین زمان مراجعه به پزشک برای شروع درمان اهمیت حیاتی دارد.

ناهنجاری های ارتودنسی – نا هنجاری اپن بایت open bite

اختلال اور بایت over bite
دندان های فک بالا در هنگام بستن دهان کمی جلو تر از دندان های فک پایین هستند.این بیماری باید درمان شود زیرا می تواند باعث آسیب عمیق و ویژه ای به دندان های فک بالا و فرو رفتگی دندان های پایین در لثه بالا که منجر به آسیب به بافت لثه می شود و مشکلات فکی را نیز بوجود می آورد.

ناهنجاری های ارتودنسی – اختلال اور بایت over bite ناهنجاری های ارتودنسی – اختلال اور بایت over bite

اختلال آندر بایت under bite
دندان های فک بالا هنگام بسته شدن دهان عقب تر از دندان های پایین هستند. این معضل بیشتر به دلیل عدم رشد کافی فک بالا یا رشد بیش از حد فک پایین بوجود می آید. باعث مشکلات بلع و خوردن غذا ی مناسب می شود و مشکلات فک و جوئینت را بوجود می اورد.

ارتودنسی زبانی جایگزین ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت

یک متخصص ارتودنسی با بیان اینکه به هنگام ارتودنسی براکت‌ها و سیم‌های موجود که عمدتا فلزی هستند به راحتی بر روی دندان‌ها قابل مشاهده هستند و ظاهر آنها برای بعضی افراد ایجاد مشکل می‌کند، گفت: یکی از روش‌هایی که منجر به پنهان شدن کامل وسایل ارتودنسی از دیدگان می‌شود، قرار دادن آنها در سمت زبانی و پشت دندانها (لینگوال) است که به آن ارتودنسی لینگوال (زبانی) می‌گویند. 

با بیان اینکه ارتودنسی لینگوال یا پشت دندانی حدود 15 سال پیش برای اولین بار به علم ارتودنسی معرفی شد، گفت: در آن سال‌ها تصور می‌شد این روش بزودی ارتودنسی را دگرگون خواهد کرد و با پیشرفت روزافزون، جایگزین تمامی روش‌های موجود ارتودنسی ثابت می‌شود.وی افزود: هدف از درمان‌های روتین ارتودنسی ثابت، مرتب کردن کامل دندان هاست که به منظور زیبایی و ایجاد عملکرد دلخواه سیستم دندانی فکی ارائه می‌شود. در این درمان‌ها معمولا براکت (نگین‌های) ارتودنسی بر روی سطوح بیرونی (لبی) دندان‌ها قرار داده می‌شوند تا از طریق آنها نیروهای ارتودنسی به دندان‌های فرد اضافه شود. این متخصص ارتودنسی با بیان این که این براکت‌ها و سیم موجود در شیار آنها معمولا فلزی هستند و به راحتی بر روی دندان‌ها دیده می‌شوند و ظاهر آنها برای بعضی افراد ایجاد مشکل می‌کند، گفت: یکی از روش‌هایی که منجر به دیده نشدن وسایل ارتودنسی از دیدگان می‌شود، قرار دادن آنها در سمت زبانی (لینگوال) است که به آن ارتودنسی لینگوال (زبانی) می‌گویند. اصول کلی این روش مانند ارتودنسی ثابت است که در آن نیروی ارتودنسی از طریق وسایلی که به سطح دندان چسبانده می‌شود، موجب حرکت آن به محل مناسب می‌شود. با این حال این روش نقایصی هم داشت که بسیاری از آنها هنوز هم رفع نشده‌اند و موجب شد این تکنیک به درمان موارد اندک تبدیل شود. از جمله این نقایص می‌توان به تحمل دشوارتر آن برای بیمار اشاره کرد زیرا تا حد زیادی باعث کاهش فضای زبان می شوند و بویژه باعث تداخل در صحبت کردن و غذاخوردن می‌شوند.وی از دیگر مشکلات استفاده از ارتودنسی لینگوال به هزینه گرانتر این روش نسبت به روش‌های معمول، محدود بودن آن به درمان‌های نسبتا ساده ارتودنسی و طول مدت بیشتر درمان اشاره کرد. البته امید است که با پیشرفت بیشتر این تکنیک و رفع نقایس حال حاضر آن در سال‌های آینده، بتوان از آن برای رفع عمده مشکلات ارتودنسی در موارد نیاز بهره برد. این متخصص ارتودنسی گفت: متاسفانه روش ارتودنسی لینگوال هنوز نمی‌تواند در همه ی درمان‌های ارتودنسی جایگزین مناسبی برای ارتودنسی ثابت باشد. اما در حال حاضر ارتودنسی لینگوال تنها جهت رفع ناهماهنگی های بسیارساده و مختصر دندان‌ها آن هم در افرادی که به دلیل شرایط کاری‌ و زندگی شان به هیچ وجه نمی‌توانند ظاهر وسایل ارتودنسی معمول را بپذیرند، توصیه می‌شود.

چند نکته مهم درباره ارتودنسی

نکاتی درباره ارتودنسی

متخصص ارتودنسی به جای فکر کردن ساده به این که دندان ها را ردیف کند، باید به ایجاد لبخندی فکر کند که بتواند اعتماد به نفس، جذابیت و از همه مهم تر شادی و خوشحالی بیشتری را برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان فراهم کند. متخصص ارتودنسی باید به این مساله اعتقاد داشته باشد که درمان با ارتودنسی، بتواند سودمندی همیشگی و فرصت های بیشتری برای بیمار فراهم کند.
معاینه کودکان در 7 سالگی
پیشنهاد انجمن های ارتودنسی این است که همه کودکان باید در هفت سالگی از سوی متخصص ارتودنسی معاینه شوند. تشخیص اولیه مشکل ارتودنسی مثل کجی دندان ها، از دست رفتن زود هنگام دندان شیری، پوسیدگی دندان شیری، مشکلات رشدی و انحراف دادن فک در هنگام بستن فک ممکن است منشأ مشکلات شدیدتر در آینده باشد. در این موارد کشف مشکل و پیروی از دستورات متخصص ارتودنسی، درمان های بعدی را آسان تر می کند.
مراجعه به متخصص ارتودنسی
توجه داشته باشید، افرادی که فقط درمان ارتودنسی انجام می دهند، همیشه نمی توانند متخصص ارتودنسی باشند؛ همچنان که در بیلبورد ها و در تابلوها عبارت هایی مثل دندانپزشک، ارتودنسی یا دندانپزشک مختصص ارتودنسی، متخصص دندانپزشکی اطفال و کودکان، ارتودنسی پیشگیری یا به طور اختصاصی ارتودنسی دیده می شود که هیچ کدام دلیل این نیست که آنها متخصص ارتودنسی هستند. افراد متخصص واقعی در مهر نظام پزشکی خود کلمه متخصص ارتودنسی را آورده اند و عضو انجمن ارتودنتیست های ایران هستند که در سایت انجمن ارتودنتیست های ایران اسامی آنها قابل مشاهده است.
حتی درباره درمان مشکلات ارتودنسی کودکان دیده می شود که مراجعه به دندانپزشک یا متخصص دندانپزشکی اطفال باعث بروز مشکل برای درمان درست شده و به جای بهتر شدن درمان باعث پیچیده تر شدن درمان شده است.
درمان مشکلات فکی پیش از سن بلوغ
هرچند درمان ارتودنسی در تمام سنین میتواند انجام شود، ولی برخی درمان ها در بعضی سنین بهتر و راحت تر است. بهترین فردی که بتواند بهترین زمان را به شما توصیه کند، متخصص ارتودنسی است.
مشکلات فک در کودکان و نوجوانان تا قبل از سنین بلوغ قابل تغییر و هدایت است. بعد از این دوره درمان های استتاری یا ترکیب درمان های ارتودنسی و جراحی فک قابل انجام است. در بعضی بیماران امکان گسترش قوس فکی برای ایجاد جاهای بیشتر وجود دارد. در این موارد درمان زودتر از موعود و درمان دیرهنگام آسیب یکسانی به بیمار وارد می کند؛ بنابراین مشاوره متخصص ارتودنسی را در هفت سالگی از دست ندهید.
هدف ارتودنسی همیشه زیبایی دندان نیست
درمان های ارتودنسی همیشه برای مرتب کردن دندان ها و زیبایی نیست. در خیلی موارد انجام دیگر درمان های دندانپزشکی نیازمند آماده سازی ارتودنسی است. این درمان ها بویژه در افراد سن بالا انجام می شود. مهم ترین مثال در این موارد فضاهای اضافی در فک، درمان های جایگزینی مثل ایمپلنت و درمان هایی از این قبیل است. در این موارد هدف درمان های ارتودنسی براساس نیاز بیمار طراحی می شود.

آیا مشکلات ارتودنسی بعد از درمان بر می گردد؟

مشکلات ارتودنسی پس از درمان

برگشت درمان ارتودنسی متحرک به سه شکل کلی مشکلات فکی، برگشت کجی دندان و بازشدن فضا در ناحیه دندان‌های کشیده شده خود را نشان می‌دهد. ارتودنسی و مرتب کردن دندان و هماهنگ بودن دندان ها و فک ها نه تنها از جنبه زیبایی، بلکه از جنبه های تکلم، تغذیه و تنفس طبیعی، سلامت لثه و مسایل روحی- روانی دارای اهمیت است. یکی از سوالاتی که بیماران از پزشکان ارتودنسی می‌پرسند، قابل برگشت بودن مشکلات ارتودنسی بعد از درمان است. بعد از درمان ارتودنسی، نتیجه درمان برای اکثریت بیماران رضایت بخش است. حفظ این نتیجه نیازمند دقت پزشک متخصص ارتودنسی، همکاری بیمار در استفاده از وسایل نگهدارنده و عوامل مرتبط با رشد طبیعی دندانهاست. به طور کلی اگر درمان با روش صحیح و توسط متخصص ارتودنسی انجام شده باشد، امکان برگشت درمان به شدت کاسته می شود. مشکلات ارتودنسی که بعد از درمان ممکن است برگردند برگشت درمان ارتودنسی به سه حالت برگشت مشکلات فکی، کجی مجدد دندان و بازشدن فضا در ناحیه دندان‌های کشیده شده خود را نشان می‌دهد. 1- مشکلات فکی: در کسانی است که درمانشان در زمان یا قبل از بلوغ انجام شده است و با ادامه رشد، ناهنجاری های فک مجددا رخ نشان می‌دهد. این مشکل در اغلب موارد در کسانی بروز می‌کند که دارای فک پایین جلوآمده هستند و در اغلب موارد با بهترین درمان هم ممکن است باز گردد. ماهیت این مشکلات طوری است که متخصص ارتودنسی از خطر برگشت آگاه است و مزایا و خطرات درمان را در ابتدا به والدین بیمار توضیح داده و با توافق آن ها شروع به درمان می‌کند. یادآوری این نکته مهم است که تغییرات دندانی مرتبط با افزایش سن و رشد به عنوان موفق نبودن درمان قابل قبول نیست 2- کجی دندانی: در مواردی رخ می‌دهد که متخصص ارتودنسی برای رعایت حال بیمار و به دست آوردن نتیجه عمدتا زیباتر و طبیعی‌تر، تمایلی برای کشیدن دندان ندارد و طرح درمان را بر مبنای درمان بدون کشیدن دندان طرح‌‌ریزی می‌کند. به این امید که با خطر کمتر، بهترین درمان را انجام دهد. در صورت برگشت، درمان مجددی را با کشیدن دندان یا استفاده از روش‌های دیگر مثل جراحی فک به بیمار پیشنهاد می‌کند. یادآوری این نکته مهم است که تغییرات انجام شده دندانی مرتبط با افزایش سن و رشد به عنوان برگشت درمان ارتودنسی طبقه‌بندی نمی‌شوند. این تغییرات دندانی عمدتا در دوره چندین ساله بعد از درمان ارتودنسی به طور ناچیز اتفاق می‌افتد. عمده مشکلاتی که به عنوان برگشت درمان ارتودنسی مورد بحث است، آن هایی هستند که طی شش ماه پس از باز کردن براکت های ارتودنسی، خود را نشان می‌دهند. 3- بازشدن فضا در ناحیه دندان‌های کشیده شده: در افرادی که دندانشان کشیده شده است، برگشت درمان مهمولا با باز شدن فضا در ناحیه دندان‌های کشیده شده خود را نشان می‌دهد که شیوع این مساله خیلی مهم نیست.